Cây vừng thích ứng địa bàn khá rộng,
từ các loại đất phù sa ở Đồng Bằng sông Cửu Long, đến đất xám, đất đỏ miền Đông
Nam Bộ, đất cát nghèo dinh dưỡng ở Duyên Hải Trung Bộ.
Vừng thích hợp đất có độ pH 5,5 –
7,5, đất thịt pha cát, đất cát pha, đất phù sa không bị phèn mặn, không úng.
Vừng sinh trưởng tốt trên đất thục, cày bưà tơi xốp.
Thời vụ trồng
Vừng có thể gieo trồng quanh năm để
tranh thủ luân canh và tăng vụ trồng, nhưng phải bảo đảm tránh úng vào mùa mưa
và tưới nước vào mùa khô. Chú ý bố trí thời gian thu hoạch không bị mưa dầm, để
thuận lợi phơi và đập lấy hạt.
-
Vụ Đông xuân gieo từ tháng 11 – 12
-
Vụ 2 Xuân hè gieo từ tháng 2 – 3
-
Vụ 3 Hè thu gieo từ tháng 5 – 6
-
Vụ Thu đông gieo từ cuối tháng 5 –
đầu tháng 9
Làm đất
Đất phải được cày độ sâu 15 cm cho
tơi xốp, bằng phẳng, kết hợp với bón lót.
Ở những vùng khó thoát nước nên lên
luống cao 15 - 20 cm rộng 1 – 1,5 m, rảnh rộng 30cm (kích thước luống tuỳ vào
điều kiện điạ hình đất đai, có thể làm rộng hơn) để tiện việc chăm sóc tưới và
thoát nước khi mưa (vừng rất sợ úng, kể cả tình trạng úng cục bộ khi có mưa
lớn).
Gieo trồng
-
Lượng giống: 5 – 6 kg/ha
-
Xử lý hạt giống trước khi gieo: 2 gr
thuốc Rovral trộn đều cho 1 kg hạt, có thể xử lý khi có kiến bằng các loại
thuốc như Vibasu…
Vừng có thể gieo sạ hoặc gieo hàng,
lưu ý trộn với thuốc kiến (Vibasu 10H) trước khi gieo để tránh bị mất cây. Tránh
gieo quá dày trên hàng hoặc gieo hàng quá thưa (>30cm) vì không bảo đảm mật
độ thích hợp và tạo điều kiện cỏ dại lấn át.
-
Gieo theo hàng: Rạch hàng sâu khoảng
4-5 cm, khoảng cách hàng 25 – 30 cm, khoảng cách hốc 5 – 10 cm, chưà 1 cây, lấp
nhẹ và kín.
-
Gieo sạ: Muốn sạ hạt cho đều thì
gieo theo từng ô đất nhỏ với lượng hạt tương ứng và gieo 2- 3 lần, sau đó gieo
hết diện tích cần gieo. Vì hạt vừng nhỏ , rất khó kiểm soát gieo đều, nên có
thể trộn hạt giống với cát hoặc phân bò khô rây nhuyễn để gieo được đều. Không
nên sạ vừng khi có gió lớn. Sau khi sạ xong, cào nhẹ lớp đất mặt để lấp hạt sâu
khoảng 1,5cm, nếu hạt sâu quá thì hạt nãy mầm chậm và cây mọc yếu. Khi gieo hạt
phải đủ ẩm, nếu đất khô thì nên tưới nước và có thể lấp hạt sâu hơn nhưng không
sâu quá 5 cm.
-
Kinh
nghiệm dân gian: Cho hạt vừng vào bình nước khoáng rỗng, khoảng ½ - 1/3 bình, đục 1 – 2 lỗ nhỏ ở nắp chai, dốc
ngược bình và rắc trên hàng, nên gieo thữ để điều chỉnh lượng giống rơi xuống
đúng theo yêu cầu cuả mình.
Phân bón
-
Lượng phân: cho 1 ha: 2 – 3 tấn phân
chuồng, 200 – 300kg vôi, 140 – 180 kg Ure, 250 – 350 kg Super Lân, 80 – 120 kg
KCl. Nếu không bón các loại phân đơn thì có thể dùng NPK 400 – 500kg.
-
Bón lót: Toàn bộ phân chuồng, vôi và
super Lân + 1/3 Urê + 1/3 KCl (hay bón lót 150 – 200kg phân NPK).
-
Bón thúc: Lượng phân vô cơ còn lại
chia làm 2 lần, 15 và 25 ngày sau gieo (có thể bón 1 lần vào 20 ngày sau gieo).
-
Không nên “trồng chay” (không bón
phân) vì năng suất vừng lệ thuộc nhiều vào tỷ kệ đầu tư phân bón.
-
Lưu ý: Giống V6
không phân nhánh, chỉ một thân chính, đóng trái trên từng đốt, có khoảng 4 – 6
trái/đốt. Trong điều kiện chăm sóc tốt có thể đạt 100 – 150 trái/cây (khoảng 16
– 25 đốt mang trái/cây). Do vậy, số trái trên đốt và số đốt trên thân tuỳ
vào chế độ chăm sóc đầu tư.
Tưới, tiêu nước:
Vừng rất sợ úng, nên tứơi bằng vòi
sen để cây không đỗ ngã hoặc có thể tươi theo rãnh. Trong muà mưa, khi gieo
tránh để úng cục bộ. Trong muà khô, cần tưới nước đều đặn và tuyện đối không để
bị hạn khi đang ra hoa.
Phòng trừ cỏ dại
-
Có thể dùng bằng tay hoặc công cụ
làm cỏ (xe đẩy cỏ), nên khống chế sạch cỏ trong giai đoạn đầu, từ khi mọc đến
ra hoa và khép tán kín.
-
Dùng Ronstar (tiền nãy mầm) phun kỹ
trên mặt đất trước gieo, khi đất đũ ẩm hoặc phun Dual vào lúc 15 và 25 ngày sau
gieo (liều lượng theo khuyến cáo cuả nhà sản xuất) , xới xáo, kết hợp bón thúc,
nếu mật độ dày thì tỉa thưa còn khoảng 50 – 60 cây/m2.
Phòng trừ sâu bệnh
-
Sâu hại: Sâu hại vừng chủ yếu là sâu
gai, sâu xám, rệp, sâu đục thân và bọ xít có thể dùng một số loại thuốc thông
dụng hiện nay trên thị trường như: Hopsan, Bassa, Fastac để phòng trị.
-
Bệnh hại: Vừng thường bị 3 loại bệnh
chủ yếu, đốm khô, héo khô và virus do lây truyền bởi rầy rệp. Cân chú ý phòng
bệnh tốt bằng cách làm tốt vệ sinh đồng ruộng, chống úng, gieo trồng mật độ hợp
lý. Có thể sử dụng các loại thuốc bệnh thông dụng như Champion, Vicarben ...
-
Lưu ý: Ruộng trồng vừng có rất nhiều
ong hút mật đây cũng là một trong những côn trùng có ích, cần được bảo vệ, bởi
vậy chỉ phun thuốc khi có dấu hiệu sâu bệnh.
-
Không nên dùng những loại thuốc đắt
tiền để phòng trừ sâu bệnh sâu bệnh cho vừng. Chống úng là một trong những biện
pháp phòng bệnh hiệu quả.
Thu hoạch
Khi có khoảng 2/3 trái và lá ngã màu
vàng (một số cây có vài trái dưới gốc đã khô) thì thu hoạch. Không nên thu
hoạch sớm vì có nhiều hạt lép và làm giảm phẩm chất vừng, thu hoạch trễ thì bị
nứt nẽ hoặc hạt rơi vãi. Thu lúc trời nắng ráo. Dùng liềm cắt và bó thành từng
bó có đường kính từ 10 – 15 cm, rồi dựng đứng các bó từ 3 – 5 ngày và đập lấy
hạt, sau đó sàng sảy sạch và phơi tiếp 2 – 3 nắng. Khi đang phơi mà gặp mưa,
nếu trái chưa khô thì ít bị ảnh hưởng, nhưng nếu trái đã khô thì ảnh hưởng đến
năng suất và phẩm chất hạt. Có thể ủ trong mát 2 – 4 ngày trước khi phơi nhưng
không được chất thành đống.
